Badanie przydatne  w diagnostyce zaburzeń homeostazy wapnia w chorobach układu kostnego, nerek, serca i układu pokarmowego. Około połowa wapnia całkowitego w organizmie to wapń zjonizowany (tzw. wolny),  będący aktywną metabolicznie  formą wapnia. Wapń jest  niezbędny w procesach krzepnięcia krwi, skurczu mięśni, pracy mięśnia sercowego i gruczołów dokrewnych, a także należy do grupy   tzw. drugich przekaźników  wewnątrzkomórkowych.  Zmiany w poziomie wapnia zjonizowanego w krwi mogą powodować zmiany rytmu pracy serca, kurcze mięśni i zaburzenia świadomości o różnym nasileniu. W niektórych stanach, oznaczenie wapnia zjonizowanego jest bardziej wskazane niż badanie stężenia wapnia całkowitego. Zaleca się, aby badanie to wykonywać: w ciąży, u noworodków, w masywnych przetoczeniach krwi lub osocza, w przypadkach dysproteinemii (nieprawidłowe stężenie białka w krwi), w końcowych stadiach niewydolności nerek, w umiarkowanej nadczynności przytarczyc. W takich  przypadkach stężenie wapnia całkowitego może pozostać prawidłowe. Zaburzenia wynikające z obniżenia stężenia wapnia objawiają się klinicznie zaburzeniami ze strony układu pokarmowego, układu krążenia i układu nerwowo-mięśniowego. Nadmiar wapnia może powodować: osłabienie, zmiany w psychice, jadłowstręt, kamicę nerkową, zwapnienie rogówki lub zwapnienie ścian naczyń.

Przygotowanie do badania: Zalecane pobieranie rano i na czczo. Minimalna przerwa od ostatniego posiłku powinna wynosić 4 godziny. Pacjent powinien odpoczywać co najmniej 10 minut przed pobraniem, a na 5 minut przed pobraniem powinien siedzieć lub leżeć.

Czas oczekiwania na badanie: tego samego dnia